Een overstromingsmodel van Nederland voor 'als de dijken breken': Afstudeeronderzoek

Tijdens het bestrijden van de gevolgen van een overstroming is het zinvol om te weten in welke richting het water stroomt en hoe laat het water een kruispunt bereikt. Deze thesis gaat over een overstromingsmodel van heel Nederland. Met dit model kan in 15 minuten het verloop van elke overstroming voor de komende 24 uur worden uitgerekend. Tot nu toe bestond een dergelijk model niet. De overstromingsmodellen die in de praktijk gebruikt worden rekenen namelijk te langzaam, waardoor alleen kaarten met het resultaat van vooraf uitgerekende theoretische scenario’s gebruikt konden worden om inzicht te verschaffen in het verloop van een overstroming. In dit onderzoek is als eerste de toegevoegde waarde van een landelijk model bij het bestrijden van een overstroming uitgewerkt. Daarna is onderzocht welke processen het model minimaal moet bevatten om een realistisch verloop van een overstroming te kunnen berekenen. Als laatste is met 3Di een eerste versie van dit model gebouwd, waarmee voor elke willekeurige plek langs de kust een doorbraak en het verloop van een overstroming snel kan worden uitgerekend. Van de verschillende crisispartners zijn vooral de waterschappen en de veiligheidsregio’s geholpen met een goede voorspelling van een overstroming. Voor de waterschappen is het berekende verloop relevant, omdat zij daarmee weten in welke richting en in welke volgorde het land overstroomt en zij met hetzelfde model snel het effect van maatregelen kunnen doorrekenen. Voor de veiligheidsregio’s is het model vooral nuttig, omdat zij daarmee weten hoe lang een bepaalde route nog gebruikt kan worden voor het aanvoeren van materiaal of het evacueren van de bevolking. Voor een model dat een realistisch verloop van een overstroming kan berekenen is een hoogtekaart nodig waarop minimaal de belangrijkste primaire dijken en boezemkaden zijn opgenomen, maar ook andere ‘objecten’ die het stromen van water beïnvloeden, zoals op het maaiveld aangelegde wegen en onder het maaiveld gelegen watergangen. Zonder deze objecten berekent het model weliswaar stroming van water, maar zijn de aankomsttijden niet realistisch. In de nu gebouwde 3Di schematisatie van Nederland is vooral aandacht besteed aan een overstroming vanuit de Noordzee, Waddenzee, IJsselmeer of Markermeer. Het rivierengebied is alleen op hoofdlijnen meegenomen. Om het model ook voor een overstroming vanuit de grote rivieren nuttig te kunnen gebruiken, wordt aanbevolen om het model daar verder uit te bouwen en te verfijnen.